Θεραπείες και Θεραπευτές μέσα στους αιώνες

Θεραπείες και Θεραπευτές μέσα στους αιώνες

Η ασθένεια εμφανίσθηκε μαζί με την ζωή πάνω στην γη.  Ο άνθρωπος από τα παλιά χρόνια προσπάθησε να βρει τρόπους θεραπείας για τις διάφορες αρρώστιες του.  Έτσι στην προϊστορική εποχή ηλικιωμένες γυναίκες γνώριζαν είδη τροφών που προκαλούσαν εμετό, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ή βότανα, ρίζες, φύλλα και καρπούς που χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς σκοπούς.

Το αξιοπαρατήρητο είναι ότι τη γνώση αυτή έχουν και τα ζώα, οδηγούμενα από το ένστικτό τους.  Ο πίθηκος όταν τραυματιστεί ανεβαίνει στην κορυφή ενός δέντρου, γλύφει το τραύμα του, μετά μασά φύλλα ή καρπούς και το σκεπάζει για να μην μολυνθεί (ασηψία).  Ο γορίλας βγάζει το βέλος όταν τον χτυπήσουν, βάζει γερά φύλλα στο τραύμα του (αιμοστασία).  Ο πελαργός φύσει δυσκοίλιος παίρνει νερό με το ράμφος του και κάνει κλύσμα στον εαυτό του.

Ο προϊστορικός άνθρωπος ήταν ανήμπορος να αντιδράσει στα φυσικά φαινόμενα και στις φυσικές δυνάμεις που γεμίζουν την ζωή. Πίστευε ότι όλα γύρω του είχαν ζωή. Ο ήλιος, τα δέντρα, τα φυτά, οι αστραπές, οι θύελλες, οι βροντές, τα ποτάμια και γι’ αυτό το θεοποιεί.  Η γέννηση και η ζωή, η αρρώστια και ο θάνατος είναι γι’ αυτόν ανεξήγητα φαινόμενα. Από τον φόβο του θανάτου και της αρρώστιας και για να προλάβει κάθε κακό κατέφευγε στους μάγους. Αυτοί έχουν ιδιαίτερες ικανότητες, τους θαυμάζουν και τους έχουν ικανούς να θεραπεύσουν κάθε ασθένεια, την οποία προκαλούν τα κακά πνεύματα, έτσι χτυπούνε κορμούς δένδρων για να φύγει το κακό πνεύμα με κρόταλα και τύμπανα για να φύγει. 

Τσιμπούν και δέρνουν τον άρρωστο, τον βουτούν σε κρύο και ζεστό νερό εναλλάξ, καθησυχάζουν το κακό πνεύμα θυσιάζοντας ζώα, χρησιμοποιούν διάφορα φυλακτά, χορεύουν και τραγουδούν διάφορα μαγικά τραγούδια, κ.λ.π.

Η μαγεία αναπτύχθηκε πολύ στην αρχαία Περσία. Οι μάγοι εκεί ήταν ολόκληρη φυλή που αποκλειστική τους ασχολία ήταν οι ιερατικές τελετές, η πρόγνωση του μέλλοντος, μελετώντας τις κινήσεις των άστρων και τα όνειρα.

Από την φυλή αυτή ήταν και οι μάγοι Κασπάρ, Μελχιόρ και Βαλτάσαρ που βλέποντας ένα παράξενο ουράνιο φαινόμενο (σύνοδος αστέρων), κατευθύνθηκαν στην Παλαιστίνη για να προσκυνήσουν την μεγάλη προσωπικότητα που είχε γεννηθεί εκείνη την εποχή. 

Στην αρχαία Ελλάδα οι παλιές ιστορίες μιλούν για μάγισσες, όπως η Κίρκη που μεταμόρφωσε τους άνδρες του Οδυσσέα σε χοίρους.  Η Μήδεια που βοήθησε τον Ιάσωνα να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας από την Κολχίδα που σκότωσε τα δυο παιδιά της και τα παιδιά του για να τον εκδικηθεί.  Ήταν η χειρότερη μάγισσα της Ελληνικής Μυθολογίας και γνώριζε τα περισσότερα φάρμα και δηλητήρια.  Το όνομά της αποθανατίστηκε στην λατινική λέξη της Ιατρικής και Φαρμακευτικής  MEDICINE  επειδή από τα βότανα της Μήδειας άρχισε η θεραπευτική.  Ζει ακόμη το όνομά της και στην μαντική με την λέξη  MEDIUM όπως ονομάζονται οι νεότεροι μάντεις.

ΑΣΣΥΡΙΟΙ ΚΑΙ ΒΑΒΥΛΩΝΙΟΙ

Η ιστορία τους αρχίζει από το 2750 π.Χ., όπου κατακτήθηκαν από τους Πέρσες και αργότερα από το Μέγα Αλέξανδρο.  Πίστευαν ότι η αρρώστια είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας και ότι προέρχονται από τα κακά πνεύματα.  Για να τα διώξουν κάνουν διάφορες τελετές, τιμωρούν τον άρρωστο και πολλές φορές τον θυσιάζουν.

Ο  Ηρόδοτος αναφέρει ότι έβαζαν τους αρρώστους έξω από την πύλη ή στην αγορά και οι περαστικοί ήταν υποχρεωμένοι να τους ρωτούν τι έχουν και αν γνωρίζουν κάποια θεραπεία, έπρεπε να την υποδείξουν. 

Έτσι οι ειδικοί συνέλεγαν μεθόδους θεραπείας.  Στη βιβλιοθήκη του βασιλιά Σαρδανάπαλου υπήρχαν 12.000 θεραπευτικές πινακίδες.  Δυστυχώς μόνον 700 σώθηκαν.  Η θεραπεία των Ασσυρίων και Βαβυλωνίων ήταν πολύ προοδευμένη.  Χρησιμοποιούσαν καταπλάσματα, υποκλυσμούς, εντριβές, υπόθετα, επιδέσεις τραυμάτων και δίαιτα σε διάφορες αρρώστιες.  Την περιποίηση των αρρώστων έκαναν οι δούλοι.  Υπήρχαν γιατροί ειδικευμένοι σε διάφορες παθήσεις, υπήρχαν και οι μάγοι. Οι ασθενείς μπορούσαν να διαλέξουν ή το γιατρό ή τον μάγο.

Ο κώδικας του βασιλιά Χαμουραμπί (2000 π.χ.) αναφέρει αμοιβές των γιατρών για επιτυχημένες χειρουργικές επεμβάσεις ή για τιμωρίες τους, όταν δεν έκαναν επιτυχημένη θεραπεία.  Κάπου αναφέρεται πως σαν ο νεκρός ήταν ελεύθερος πολίτης, έκοβαν του γιατρού το χέρι.  Εάν ήταν δούλος,  ο γιατρός ήταν υποχρεωμένος ν’ αποζημιώσει τον κύριο με χρήματα ή να του αντικαταστήσει τον δούλο. 

ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ

Από όλους τους αρχαίους λαούς οι Αιγύπτιοι είχαν τους καλύτερους γιατρούς.  Το βεβαιώνει ο Όμηρος στην Οδύσσεια και ο Ηρόδοτος γράφει ότι η ιατρική είναι έτσι διαιρεμένη στην Αίγυπτο όπου κάθε γιατρός θεραπεύει μια αρρώστια.  Έτσι υπάρχουν  οφθαλμίατροι, οδοντίατροι, γαστρεντερολόγοι ειδικοί για τις ασθένειες του κεφαλιού.

Σε ένα ιερογλυφικό του 2500 π.Χ. στον τάφο ενός Αιγυπτίου γιατρού του Ανκμαχόρ δυο μελαψοί ασχολούνται με τα πόδια δύο ανοιχτόχρωμων.  Οι ανοιχτόχρωμος λέει:  «Με με πονάς»  και ο μελαμψός απαντά, κάνω τα πάντα να σας ευχαριστήσω. 

Ο Ιπποκράτης ήταν βαθύς γνώστης των ιατρικών βιβλίων των Αιγυπτίων. 

Στους αποκρυπτογραφημένους παπύρους ΄Εμπερς και Σμιθ 3.000 π.Χ. διαβάζουμε:

Για το κρυολόγημα:  κρασί από φοινικιά και για τοπικά επιθέματα ζάχαρη από χουρμάδες.

Για τη γεροντική τύφλωση:  κρέμα από περιττώματα νυχτερίδας.

Για ωτοσκλήρυνση:  τερεβινθίνη, σπόρους σέλινου και λίπος βοδιού, που τοποθετούσαν στον ακουστικό πόρο.

Για την ελκώδη στοματίτιδα: συνιστούσαν να μασά ο ασθενής κανέλλα, μέλι και λάδι.

Για τους Αιγυπτίους η σπουδαιότερη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος είναι η κυκλοφορία.  Γνωρίζουν άριστα τον τρόπο λειτουργίας των αγγείων. Γι’ αυτό και οι μεγάλες επιτυχές τους στις βαλσαμώσεις.

Η παρακμή της Ιατρικής στην Αίγυπτο αρχίζει από το 2000 π.Χ., όταν ξεκινά αυστηρός έλεγχος από τους ιερείς και συνεχίζεται μέχρι το 331 π.Χ. όταν ο Πτολεμαίος ο Α΄ ιδρύει στην Αλεξάνδρεια την ομώνυμη Ιατρική Σχολή. 

Η Σχολή αυτή είναι το πρώτο Πανεπιστήμιο του κόσμου και επειδή ήταν αφιερωμένο στις Μούσες ονομάστηκε Μουσείο.  Στην Σχολή αυτή που ιδρύθηκε το 3^ο  αιώνα π.Χ.  και διατηρήθηκε μέχρι τον 4^ο  μ.Χ.   

Οι Πτολεμαίοι συγκεντρώνουν όλα τα έργα των Ελλήνων φιλοσόφων και ποιητών και κυρίως τα έργα του Ιπποκράτη.  Έτσι έγινε το κέντρο της Ελληνικής επιστήμης και παιδείας μετά την παρακμή των Αθηνών.

ΕΛΛΗΝΕΣ

Η ιστορία της Ιατρικής και θεραπευτικής στην Ελλάδα αρχίζει από τους Μυθικούς χρόνους.  Πολλοί θεοί είναι προστάτες της υγείας θεών και ανθρώπων.

Ο Απόλλωνας αναφέρεται σαν πρώτος ιατρός των Θεών.

Η Αθηνά προστάτιδα της Υγείας των ανθρώπων.

Η Ήρα προστάτιδα των επιτόκων.

Η Άρτεμις θεά της λοχείας.

Δευτερεύουσες ιατρικές θεότητες ήταν η Αφροδίτη, ο Ποσειδώνας, ο Ερμής, ο Βάκχος, ο Παν, ο Ηρακλής, η  Ειλειθύια, η Ελεθώ κόρη του Δία και της Ήρας, η οποία βοήθησε τη Λητώ στη Δήλο, όπου γεννήθηκε ο Απόλλωνας. 

Γιος του Απόλλωνα ήταν ο Ασκληπιός που γεννήθηκε στα Τρίκαλα από την όμορφη Λαρισαία Νύμφη Κορωνίδα (η Αίγλη) που έζησε τον 13^ο αιώνα π.Χ.  Μεγαλώνει στο Πήλιο στα χέρια του σοφού Κένταυρου Χείρωνα που του δίδαξε τη θεραπευτική τέχνη.  

Ο Ασκληπιός ήταν θαυματουργός γιατρός.  Οι Έλληνες τον ονόμασαν ΣΩΤΗΡΑ.  Σύμβολα του είχε το φίδι σύμβολο γνώσεως, ανανεώσεως και αθανασίας, το ραβδί του που του χρησίμευε σαν στήριγμα που έκανε από πόλη σε πόλη για να θεραπεύσει τους αρρώστους και το κύπελλο του γεμάτο από σωτήριο υγρό.  Το ραβδί με τυλιγμένο σ’ αυτό το φίδι του Ασκληπιού είναι μέχρι σήμερα το σύμβολο των γιατρών και έμβλημα της ΠΟΥ (Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας).   Για τη μεγάλη του φιλανθρωπία στους φτωχούς και για τη βοήθεια που προσέφερε στους αρρώστους ο Ασκληπιός ανακηρύχθηκε δημόσια θεότητα στην Αθήνα του 420 π.Χ.  προς τιμή του χτίστηκαν διάφοροι  ναοί σε διάφορες πόλεις με το όνομα «Σκληπιείο»  θεραπευτικά νοσοκομεία κατά τον Παυσανία. 

Τα περιφημότερα ήταν της Κω,  της Επιδαύρου,  των Τρικάλων,  της Κορίνθου και της Περγάμου.

Το της Επιδαύρου χτίστηκε σε μια ωραιότατη τοποθεσία ανάμεσα σε δυο οροσειρές και είχε χώρο για 500 αρρώστους.

Η θεραπεία των ασθενών είχε περισσότερο φυσιοθεραπευτικό  χαρακτήρα,  αρκετά μυστικιστικό και απαιτούσε μια σειρά από προσευχές,  καθαρμούς, δίαιτες, προσφορές και αναθήματα.   

Πως όμως να μην θεραπευθεί ένας άρρωστος όταν ζούσε σε ένα τόσο ωραίο και υγιεινό περιβάλλον;

Ο καθαρός αέρας, ο ΄Ηλιος, η ανάπαυση, τα ιαματικά λουτρά, οι αυστηροί κανόνες διαιτητικής, όλα βοηθούσαν στη θεραπεία και στην αποκατάσταση της υγείας.

Έτσι βρέθηκαν αναθηματικές στήλες στην Επίδαυρο για διάφορες θεραπείες:

Θεραπείας λεπρών και αρθριτικών.

Κάποιος τον ευχαριστεί γιατί τον απάλλαξε από τις ψείρες.

Κάποιος άλλος γιατί του έβγαλε τις βδέλλες από το λαιμό του. 

Άλλη γιατί της έβγαλε την ταινία από τον λαιμό της, κόβοντας και ξανακόβοντας το κεφάλι της.  Ο Ασκληπιός δεν κρατούσε μυστικές τις συμβουλές του, τις είχε γραμμένες δημόσια:  π.χ. πώς να σταματάει ο πονοκέφαλος, η επιληψία ή η μελαγχολία.  Βρέθηκε συνταγή κατά της δυσπεψίας.  Συμβουλεύει περιπάτους, ευθυμία και χορτοφαγία.  Στις αιμοπτύσεις δίνει ένα φάρμακο που το θεωρεί αλάνθαστο.  Για τρεις μέρες συνιστά κουκουνάρια ωμά.  Για τις πλευρίτιδες καταπλάσματα στάχτης με ζεστό κρασί.  Για την αδυναμία πέρδικες σαλμί με δεντρολίβανο.  Το μέλι και το σκόρδο είναι πανάκεια για τον Ασκληπιό.   Συνιστά γυμναστική και πολύ νερό.  Παγωμένο για εντριβές, χλιαρό για λουτρά και ιαματικό για πόσιμο.  Ξέρει ότι όλες οι αρρώστιες του ήπατος των νεφρών και του στομάχου έχουν μια αιτία:  την πολυφαγία.  Αυτός ήταν ο Ασκληπιός.

Ο μύθος λέει ότι ο Δίας τον κατακεραύνωσε ενώ ήταν κάτω από ένα δένδρο για να μη του πάρει τη δόξα και για να μη κάνει τους θνητούς αθάνατους.

ΚΙΝΑ

Μία μορφή θεραπευτικής αντιμετώπισης με εφαρμογή πίεσης σε διάφορα σημεία του σώματος που ήταν γνωστή στην Ινδία και Κίνα πριν από 5000 χρόνια περίπου.  Δε μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς από πού ξεκίνησαν όλα.  Δεν υπάρχουν αποδείξεις πως οι ρίζες της σύγχρονης ρεφλεξολογίας ανιχνεύονται στην αρχαία Κίνα.  Η κύρια σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ανατολή.  Οι αρχαίοι κινέζοι ανέπτυξαν μια τεχνική εφαρμογής πίεσης που οι ρίζες της βρίσκονται στις γνώσεις τους για τη ζώνη των αντανακλαστικών και τη μεταξύ τους σχέση.  Ιστορικά οι Κινέζοι κατανόησαν πολύ πριν από τους Δυτικούς στην ολιστική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος και τις σχέσεις του με τις εξωτερικές δυνάμεις της φύσης.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια ανέπτυξαν την ιδέα ότι τα διαφορετικά μέρη του σώματος αντιπροσωπεύουν διαφορετικές επαφές με τον έξω κόσμο:

• το κεφάλι μας συνδέει με τον ουρανό

• με τα χέρια ερχόμαστε σε επαφή αγγίζοντας ο ένας τον άλλο και εργαζόμενος μαζί

• οι θηλές αποτελούν την επαφή που μας συνδέει μέσω της τροφής με τον κόσμο

• τα γεννητικά όργανα φέρνουν τη νέα ζωή που μπορεί να γεννηθεί στον κόσμο.

• ο πρωκτός μας συνδέει τον κόσμο μέσα από τον κόσμο της ύλης

• τα πόδια μας συνδέσουν με τη γη μέσω της κίνησης.

Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει πως η θεραπεία των αντανακλαστικών των ποδιών πέρασε στους Ινδιάνους της Αμερικής μέσω των  Ίνκας.  

Μια φυλή Αμερικανο-Ινδιάνων οι  Cherokees  Ινδιάνοι της Β. Καρολίνας μπορούν να βεβαιώσουν πως επί αιώνες αποδέχονται τη σημασία των ποδιών για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής ισορροπίας.  Σύμφωνα με την Genie Wallas  στη φυλή μας το μασάζ των ποδιών αποτελεί μια πολύ σημαντική θεραπευτική τέχνη και μέρος μιας ιερής τελετής.  Τα πόδια περπατούν πάνω στη γη και μέσα από αυτά το πνεύμα μας συνδέεται με το σύμπαν.  Τα πόδια μας είναι η επαφή μας με τις ενέργειες που ρέουν μέσα σε αυτή.   Η Δύση δε θα γνώρισε ποτέ τη ρεφλεξολογία που θα παρέμενε αποκλειστικότητα των αρχαίων και εξωτικών πολιτισμών, αν δεν υπήρχε το διερευνητικό πνεύμα των Ευρωπαίων και Αμερικανών ιατρών κατά τα τέλη του 19^ου αιώνος και αρχές του 20^ου. 

Αυτή λοιπόν την ευγενή τέχνη και συναρπαστική επιστήμη που προσπαθήσαμε και εμείς τα δύο τελευταία χρόνια να προσεγγίσουμε στη Σχολή μας, σας προσκαλούμε να θελήσετε να τη γνωρίσετε, προσφέροντας  στον εαυτό σαν το δώρο της εναλλακτικής αυτής θεραπευτικής μεθόδου. 

ΠΗΓΕΣ:

• Μ. Λιούλια – Τσιτσιλώνη,   η θεραπεία τα παλιά χρόνια
• Inge Dougans & Suzanne Ellis:  Βασικά θέματα Υγείας: Ρεφλεξολογία