Χρώματα: Κατηγορίες και Ιστορία 

Τα χρώματα επιδρούν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Έχουν πολλές εξειδικευμένες ιδιότητες όπως θεραπευτική, διακοσμητική, ψυχολογική ή ακόμα και μεταφυσική. 

Τα χρώματα κρύβουν πολλές δυνατότητες και έχουν μεγάλη δύναμη, τόση που ίσως δεν τη φανταζόμαστε. 

Τα κύρια χρώματα είναι μόνο τρία. Το μπλε, το κίτρινο και το κόκκινο. Μ’ αυτά μπορούμε να φτιάξουμε όλα τα χρώματα του κόσμου. Ακόμα και το μαύρο. Μόνο το άσπρο δεν μπορούμε να φτιάξουμε γιατί το άσπρο είναι φως και πώς να φτιάξουμε με τα χρώματα φως; Με κανένα χρωματικό συνδυασμό δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα από τα τρία βασικά χρώματα. Υπάρχουν από μόνα τους. 

Τα χρώματα είναι η συγκεκριμενοποίηση μιας ομάδας δονήσεων. Αποτελούν την αποκωδικοποίηση των δονήσεων του ορατού τμήματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος από το ανθρώπινο μάτι. Αυτό το τμήμα του φάσματος το αποκαλούμε ορατό φως και περικλείει μέσα του όλες τις ορατές χρωματικές ακτινοβολίες. Τα χρώματα της Ίριδας. 

Μια άλλη ανάλογη αποκωδικοποίηση δονήσεων είναι οι νότες. Αυτές αποκωδικοποιούν τον ήχο. 

Τα χρώματα….. το φως !!! Οι νότες……. τον ήχο !!! 

Η Ίρις είναι η θεά του ουράνιου τόξου. Το ουράνιο τόξο δεν είναι τίποτε άλλο από μια εμφανιζόμενη λωρίδα του φάσματος του φωτός, η πιο μεγάλη και πιο θεαματική από όλες. Τα χρώματα που περιλαμβάνει είναι : κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και μωβ. Μυθολογικά η Ίρις ήταν μια αέρινη θεότητα που με την υδάτινη καταγωγή της χρησιμοποιεί το ευρισκόμενο στην ατμόσφαιρα νερό, τις σταγόνες της βροχής, σαν πρίσμα για να μας φανερώσει το πανέμορφο ένδυμά της, το υπεύθυνο για την ύπαρξη όλης αυτής της πολυχρωμίας που κατακλύζει τη φύση γύρω μας. Είναι μία θεά που σχετίζεται και με τα τρία στοιχεία, τον αέρα, το νερό και τη γη. Είναι η πρισματική ανάλυση του φωτός. Είναι αυτή που παίρνει το φως από τον ουρανό, το λυγίζει μέσω πρισμάτων και το κάνει να εκδηλώνεται πολύχρωμο στη φύση, «αγγέλλοντας» έτσι σημαντικές νομοτέλειες, σε αυτούς που οφείλουν να τις ακούσουν. Η αγγελιοφόρος των θεών !! 

Για να αντιληφθούμε το φως και τα χρώματα απαραίτητος όρος είναι η ύπαρξη οφθαλμού. Στο μάτι μας συνεργάζονται η ίριδα με την κόρη. Η ίριδα δεν είναι ποτέ μαύρη ενώ η κόρη είναι πάντα. Το ακριβές χρώμα που βλέπει το μάτι εξαρτάται από τα μήκη κύματος που φτάνουν σ’ αυτό και αυτά με τη σειρά τους εξαρτώνται από το τι συμβαίνει στο φως καθ’ οδόν. Το φως που αντανακλάται από τα διάφορα αντικείμενα έχει τα χαρακτηριστικά ενός χρώματος και με αυτά τα χαρακτηριστικά φθάνει στο μάτι. Το χρώμα αυτό εξαρτάται από την απορρόφηση των φωτονίων που γίνεται από το αντικείμενο και σχηματίζεται από τα φωτόνια που δεν έχουν απορροφηθεί. 

Το αντικείμενο απορροφά από το προσπίπτον σε αυτό φως τα φωτόνια που έχουν τα ακριβή ενεργειακά επίπεδα που ταιριάζουν στην ατομική τους δομή. 

Βλέπουμε, για παράδειγμα, τη ντομάτα και λέμε ότι έχει κόκκινο χρώμα. Η ντομάτα δεν έχει κόκκινο χρώμα. Φαίνεται κόκκινη γιατί μας επιστρέφει το χρώμα που δεν είναι δικό της, που δεν το χρειάζεται. Το πραγματικό της χρώμα είναι το χρώμα των φωτονίων που έχει ανάγκη η ντομάτα: τα μωβ, μπλε και πράσινα φωτόνια. Τα άλλα είναι περιττά. Δεν αφομοιώνονται για να μετατραπούν σε ανεπαίσθητη θερμότητα. Απορρίπτονται. Γίνονται περιττώματα. Είναι τα περιττώματα της φύσης. Όπως ο άνθρωπος και τα ζώα κρατούν από την τροφή ό,τι έχει ανάγκη και αφομοιώνει ο οργανισμός ενώ ό,τι είναι άχρηστο το αφοδεύουν έτσι και οι χρωστικές ουσίες της ύλης κρατάνε από το φως τα μήκη κύματος που χρειάζονται για την εσωτερική τους διεργασία, ενώ τα υπόλοιπα τα αφοδεύουν. 

Έτσι το λεμόνι στην πραγματικότητα δεν είναι κίτρινο. Το λεμόνι είναι μπλε-μωβ. Το κίτρινο είναι το χρώμα της αφόδευσης του λεμονιού. 

Αντίστοιχα : 

1. Όταν απορροφώνται όλα τα μήκη κύματος το αντικείμενο φαίνεται μαύρο. 
2. Όταν απορροφώνται κόκκινες και πράσινες ακτίνες το αντικείμενο φαίνεται μπλε. 
3. Όταν αντανακλώνται όλα τα μήκη κύματος το αντικείμενο φαίνεται άσπρο. 
4. Όταν απορροφώνται μπλε και κόκκινες ακτίνες το αντικείμενο φαίνεται πράσινο. 

Εννοιολογικά η αρχαία ελληνική λέξη ΧΡΩΜΑ σήμαινε αρχικά «δέρμα» και παράγεται από τη λέξη ΧΡΩΣ που σημαίνει «επιδερμίδα», «δέρμα». Η λέξη ΧΡΩΜΑ γεννήθηκε σαν μια σημειακή διαχωριστική αντίληψη ομάδων, όχι των χρωματικών αλλά ανθρώπινων ομάδων και κατ’ επέκταση ατόμων. Η λέξη ΧΡΩΜΑ κατάφερε από την έννοια του δέρματος να μεταλλαχθεί στην έννοια του χρώματος, δηλαδή των ακτινοβολιών του φωτός με διαφορετικά μήκη κύματος. 

Ανάλογα με το μήκος κύματος που έχουν τα χρώματα διακρίνονται σε ψυχρά και θερμά. Τα ψυχρά χρώματα έχουν την ιδιότητα να προκαλούν την αίσθηση της ψυχρότητας και την ψευδαίσθηση ότι οι επιφάνειες τις οποίες καλύπτουν είναι μικρότερες ή πιο απομακρυσμένες απ’ ότι στην πραγματικότητα. Έχουν μικρότερα μήκη κύματος από τα θερμά χρώματα, τα οποία αντίθετα προκαλούν την εντύπωση της θερμότητας και την ψευδαίσθηση ότι οι επιφάνειες που καλύπτουν είναι μεγαλύτερες ή κοντινότερες απ’ ότι στην πραγματικότητα. Ψυχρά χρώματα είναι : μπλε, πράσινο, κίτρινο, μωβ. Θερμά χρώματα είναι : κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, μωβ. Φέρνοντας στο μυαλό μας παροιμίες ή λαϊκά γνωμικά θα θυμηθούμε αρκετές λαϊκές εκφράσεις που εκφράζουν τα ψυχρά και θερμά χρώματα. Λέμε : «κόκκινο σαν τη φωτιά» ή «ροδοψηθηκε» ή «άναψαν τα αίματα». Αντίθετα για το μπλε χρώμα εκφραζόμαστε πιο δροσερά. Λέμε : 

«γαλάζια δροσερά νερά» ή «έγινα μπλε από το κρύο». 

Ψυχολογικές Ιδιότητες των Χρωμάτων 

Ποιές είναι λοιπόν οι ψυχολογικές ιδιότητες των χρωμάτων ; 

Λέγεται ότι η ψυχολογική επιρροή κάθε χρώματος είναι αντικειμενική για όλους τους ανθρώπους. Οπωσδήποτε καθένας έχει τις προσωπικές του προτιμήσεις για κάποια χρώματα, όμως αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι κάθε χρώμα είναι φορτισμένο με τις ιδιαίτερες ιδιότητές του και επιδρά στο συναισθηματικό κέντρο που εδρεύει στον υποθάλαμο, το οποίο με τη σειρά του επιδρά στην υπόφυση, τον κύριο αδένα του σώματος ο οποίος ελέγχει το ενδοκρινικό σύστημα ρυθμίζοντας την έκκριση ορμονών και κατ’ επέκταση τη διάθεση και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Ας δούμε ένα-ένα τα χρώματα. 

Το ΜΠΛΕ είναι χρώμα ψυχρό και δημιουργεί την ψευδαίσθηση της απομάκρυνσης. Το μπλε υπονοεί τα ουράνια, την αλήθεια, την αιωνιότητα, την αφοσίωση, την ειρήνη, την αγνότητα, τη σοφία, την ησυχία, τη χαλάρωση και φυσικά σχετίζεται με το διαλογισμό. Συμβολίζει σταθερότητα και αντιπροσωπεύει πλήρη ηρεμία, τάξη και γαλήνη. Η αρνητική του πλευρά χαρακτηρίζεται από νωθρότητα, παγωνιά, κατάθλιψη και απομόνωση. Ψυχολογικά αυξάνει την ευαισθησία του ατόμου, το οποίο πληγώνεται ευκολότερα. Το μπλε αντιπροσωπεύει την παράδοση και τις καθιερωμένες αιώνιες αξίες. Αντιστοιχεί στο πνεύμα. Είναι χρώμα πολύ δημοφιλές και η απόρριψή του σπανίζει. 

Το ΚΟΚΚΙΝΟ είναι το θερμότερο χρώμα και το πρώτο που γίνεται αντιληπτό και αφυπνίζει τις αισθήσεις, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται σαν ενδεικτικό κινδύνου. Επίσης είναι σε πολλές περιπτώσεις το μοναδικό χρώμα που διακρίνεται από την λιγότερο εξελιγμένη χρωματική όραση διαφόρων ζώων. 

Το κόκκινο χρώμα έχει μεγάλη συναισθηματική επίδραση. Προκαλεί ερεθισμό, αίσθηση θερμότητας. Έλκει την προσοχή, έχει φύση αρρενωπή και επιθετική. Αν και θεωρείται μεγαλειώδες και αριστοκρατικό είναι παράλληλα το χρώμα της αντίδρασης και της επανάστασης. 

Σχετίζεται με την ύλη και το αίμα και είναι αποδεδειγμένο πως όταν κάποιος εισχωρεί σε κόκκινο περιβάλλον, αυξάνονται οι σφυγμοί του και οι παλμοί της καρδιάς. 

Αν το μπλε είναι το χρώμα του πνεύματος, το κόκκινο είναι καθαρά το χρώμα της ύλης. Είναι από τα πιο προτιμούμενα χρώματα ελκύοντας όλες τις ηλικίες και των δύο φύλων, αλλά και η απόρριψή του είναι εξίσου συχνή. 

Το ΚΙΤΡΙΝΟ χρώμα δεν είναι ούτε ψυχρό ούτε θερμό, αλλά εμφανίζεται πότε με ψυχρές ιδιότητες και πότε με θερμές ανάλογα με το περιβάλλον ή τη χροιά του. Σαν χρώμα του ήλιου είναι σύμβολο φωτεινότητας, πλούτου, δραστηριοποίησης, χαράς και ανεξάντλητη πηγή ενέργειας. Έχει την υψηλότερη αντανακλαστικότητα από όλα τα χρώματα. Το κίτρινο συμβολίζει τη ζωή, την αλήθεια, την ενέργεια και τη δραστηριότητα, ενώ σαν κύριο χαρακτηριστικό του έχει την κίνηση. 

Έχει όμως και αρνητικές υποδηλώσεις, όπως τη δειλία, τον κατατρεγμό και την προκατάληψη. Από το Μεσαίωνα και ύστερα καθιερώθηκε σαν το χρώμα που υποδηλώνει αρρώστια και είναι το χρώμα της καραντίνας. 

Επίσης ενώ εκφράζει την αληθινή αγάπη, παράλληλα είναι το χρώμα του μίσους, της προδοσίας. Γι’ αυτό οι ζωγράφοι συνήθως απεικόνιζαν τον Ιούδα ντυμένο στα κίτρινα, ενώ οι Εβραίοι σε περιόδους διωγμών ήταν υποχρεωμένοι να φέρουν πάνω τους μια κίτρινη ένδειξη. Στην ψυχολογία επιλέγεται από άτομα ευφυή που αρέσκονται σε καινοτομίες. Ταυτόχρονα είναι το δημοφιλέστερο χρώμα σε άτομα με διανοητική ανεπάρκεια. Μαζί με το κόκκινο είναι από τα προτιμητέα χρώματα της παιδικής ηλικίας. Το κίτρινο αποφεύγεται από άτομα απογοητευμένα, καχύποπτα και με τάσεις απομόνωσης. 

Το ΠΡΑΣΙΝΟ είναι το χρώμα της αναγέννησης (βλαστοί, άνοιξη, αλλά και της αποσύνθεσης (μούχλα, νεκρική απόχρωση). Αποτελεί έκφραση σταθερότητας, ασφάλειας και προσδοκίας, αλλά παράλληλα ενέχει και την έννοια της ανασφάλειας και του κινδύνου. Συσχετίζεται με δηλητήρια και οργανικές εκκρίσεις (χολή, βλέννες) και είναι το χρώμα που δίδεται κατά κόρον σε φανταστικά τέρατα, δράκους, μάγισσες και εξωγήινους, ίσως γιατί είναι το χρώμα πολλών απεχθών ερπετών και αμφιβίων. 

Συνάμα σαν το κατεξοχήν χρώμα του φυτικού βασιλείου είναι το χρώμα της αφθονίας και το ίδιο υπάρχει άφθονο στη φύση. 

Στην ψυχολογία εκφράζεται σαν ενεργός βούληση, αποτελεί έκφραση σταθερότητας, εμμονής και αντίστασης στις αλλαγές, ενώ δηλώνει συνέπεια γνώμης και τοποθετεί ψηλά το «εγώ». Το πράσινο συμβολίζει τη νόηση. Είναι το χρώμα της σκέψης και της θέλησης. 

Το ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ είναι παράγωγο χρώμα, φτιάχνεται από το κόκκινο και το κίτρινο. Έχει τις ιδιότητες των θερμών χρωμάτων. Είναι χαρούμενο, πλούσιο, επεκτατικό, εξωστρεφές και ενεργητικό. Προκαλεί δραστηριοποίηση. Είναι επίσης πολύ γήινο χρώμα. Θυμίζει φθινόπωρο και η πήλινη χροιά του εμπνέει τη θαλπωρή και την άνεση της εστίας. Όμως οι θολότερες και πιο μουντές αποχρώσεις του μπορεί να είναι ενοχλητικές, άβουλες και φθηνές. 

Η υψηλή ορατότητά του το καθιέρωσε σαν χρώμα σωστικής ασφάλειας και συνηθίζεται να βάφονται με πορτοκαλί χρώμα τα σωσίβια και τα γιλέκα των τροχονόμων. 

Λειτουργεί επίσης διεγερτικά σε μέρη όπου είναι επιθυμητή η αύξηση παραγωγής ενέργειας. Είναι το χρώμα του αισθήματος και της αισθαντικής κατάστασης. 

Το ΜΩΒ σχηματίζεται από το κόκκινο και το μπλε που είναι δύο αντίθετοι πόλοι σε όλες τις εκφράσεις τους. Είναι οι δύο αντιθέσεις μέσα σε ένα σχήμα. Το αρσενικό με το θηλυκό μαζί, το ψυχρό και το θερμό, το πνεύμα και η ύλη. Στην εκλεπτυσμένη του μορφή το μωβ ανακαλεί ουράνια λεπτότητα και ασύγκριτο πλούτο. Αντιθέτως δηλώνει εκφυλισμό και επιφέρει ταραχή. Είναι χρώμα για το οποίο οι άνθρωποι αισθάνονται είτε έλξη είτε απέχθεια. Αυτοί που το προτιμούν είναι ευαίσθητοι, καλόγουστοι, φιλόκαλοι και έλκονται από τις καλές τέχνες, τη φιλοσοφία, το χορό, τη μουσική. Όσοι το απορρίπτουν το θεωρούν καταθλιπτικό, μελαγχολικό, πένθιμο και ισοδύναμο των αρνητικών ιδιοτήτων του μαύρου. Η πλήρης απόρριψή του δηλώνει επιφύλαξη και άρνηση δέσμευσης. 

Το ΜΑΥΡΟ δεν είναι χρώμα. Είναι άρνηση χρώματος. Είναι δήλωση έλλειψης χρωμάτων. Εμφανίζεται σε δύο περιπτώσεις. Η μία, είναι η πραγματική έλλειψη χρωμάτων, φωτός. Το κενό. Η άλλη, είναι η συγκέντρωση και απόκρυψη χρωμάτων (και φωτός). Το μαύρο υποδηλώνει βάρος και στερεοποίηση αλλά και απεραντοσύνη. 

Πρέπει να πούμε σε αυτό το σημείο ότι απόλυτο μαύρο δεν υπάρχει. Σε οποιαδήποτε απόδοση του μαύρου υπάρχει χρωματική χροιά. Όταν εξετάσουμε το οποιοδήποτε μαύρο από πολύ κοντά θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για μια πολύ σκούρα παραλλαγή κάποιου χρώματος. 

Επιλέγεται από άτομα που αγωνίζονται ενάντια στο πεπρωμένο τους ή είναι δυνατά και εξισορροπημένα. Καλύπτει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα, προσδίδει ανωνυμία, προσαρμοστικότητα και σεβασμό. Σαν ένδυμα προτιμάται στις επίσημες εκδηλώσεις και στις τελετές. Στην αρνητική του μορφή το μαύρο είναι συμφυές του δυσοίωνου, του άγνωστου και του θανάτου. Προκαλεί αυθόρμητο φόβο. Είναι όμως και μια τρομαχτική πηγή δύναμης. Συνδυάζει το μυστήριο με τη δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κακό αλλά και για καλό. 

Οι θετικότητες του χρώματος αυτού δύσκολα γίνονται αντιληπτές παρά τη μεγάλη ισχύ που διαθέτουν. Το μαύρο είναι συνυφασμένο κυρίως με την αντίληψη της άρνησης του φωτός, με το αρνητικό. 

Το ΛΕΥΚΟ δεν είναι χρώμα, απλώς θεωρείται σαν χρωματική έκφραση του πλήρους φωτός και αποτελεί τη μέγιστη εκδήλωση της φωτεινότητας. Περιέχει όλες τις χρωματικές ακτινοβολίες. Το λευκό εκφράζει το «καλό», το θετικό. Αντιπροσωπεύει την αγνότητα, την αλήθεια, και την αθωότητα. Όσο παράξενο και να φαίνεται, ακόμη και το λευκό έχει τις αρνητικές του εκφράσεις. 

Μέσα στην καλοσύνη του φέρει και σκληρότητα. Συσχετίζεται με την αποστείρωση και το κρύο. 

Σε καιρό πολέμου δηλώνει υποταγή και υπαινίσσεται δειλία ή εξαναγκασμό. Υπεροπτικότητα, αδράνεια και συμβιβαστικότητα μπορεί να υπάρχουν στην επιλογή του λευκού. 

Το ΓΚΡΙ βρίσκεται ανάμεσα στο άσπρο και στο μαύρο. Είναι διαβάθμιση φωτός. Σαν χρώμα καλύπτει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα, προσδίδοντας ανωνυμία, προσαρμοστικότητα και εμπνέει σεβασμό. Το χρώμα αυτό σχετίζεται με την κοινή αίσθηση, την ηρεμία και τη σοβαρότητα αλλά και με την κατάθλιψη. Υποδεικνύει ευφυΐα αλλά πρόσθετα υπαινίσσεται σύγχυση και απώλεια διάκρισης. 

Το ΚΑΦΕ δεν είναι κι αυτό χρώμα αλλά σύγχυση χρωμάτων. Δεν εκλαμβάνεται σαν καθαρό χρώμα αλλά σαν «μουτζούρα». Είναι σχετικό με την καθημερινότητα, τη ρουτίνα, τις μη ξεκαθαρισμένες καταστάσεις και την έλλειψη προσωπικής επιλογής λόγω καταστάσεων και υποχρεώσεων. Το καφέ χρώμα υποτάσσει τα άτομα κάτω από τις επιταγές του καθήκοντος. 

Όταν επιλέγεται, φανερώνει άτομα που επιζητούν ασφάλεια, κάλυψη, θαλπωρή. Συνήθως απορρίπτεται σαν χρώμα γιατί εμποδίζει τις καθαρές προσωπικές επιδιώξεις. 

Σχετικά με τις γενικές ψυχολογικές ιδιότητες των χρωμάτων αντιλαμβανόμαστε ότι κάθε άνθρωπος έχει τις ιδιαίτερες ψυχολογικές του ανάγκες. Και ικανοποίηση των ψυχολογικών αναγκών σημαίνει υγεία. Φροντίζουμε λοιπόν ασυναίσθητα τις περισσότερες φορές το χρώμα που έχουμε ανάγκη ή που μας εκφράζει σε κάθε φάση της ζωής μας να είναι παρόν στα ρούχα μας. 

Όταν ένα χρώμα υπάρχει έντονα στη ζωή μας σημαίνει δύο τινά: 

Ή πως ζούμε μια περίοδο της ζωής που κυριαρχείται από τις ιδιότητες κάποιου συγκεκριμένου χρώματος, ή πως ζούμε μια τέτοια φάση που έχουμε ανάγκη, σαν ίαση, την κάλυψη κάποιου χρώματος και των ιδιοτήτων που αυτό εκφράζει. 

Παράδειγμα: 

Το κίτρινο εκφράζει ενέργεια και δραστηριοποίηση. 

• Άτομα που έχουν μεγάλα αποθέματα ενέργειας και δυναμισμού έχουν ανάγκη να τα εκδηλώσουν. Δείχνουν συμπάθεια προς το κίτρινο χρώμα. 
• Αντίθετα άτομα που έχουν τελματωθεί και χρειάζεται να δραστηριοποιηθούν είναι καλό να σχετιστούν με το κίτρινο χρώμα. 

Άλλο παράδειγμα: 

• Άτομα κουρασμένα, ταλαιπωρημένα επιζητούν την ηρεμία του μπλε χρώματος. 
• Άτομα που νοιώθουν πλήξη, ανία, αδράνεια έχουν ανάγκη το κόκκινο χρώμα.

Ξυπνάμε το πρωί και ανιχνεύουμε τη διάθεσή μας. Αν είναι η επιθυμητή την τονίζουμε φορώντας το ανάλογο χρώμα. Αν θέλουμε να τη μετριάσουμε βάζουμε αντίθετα χρώματα. Αν η διάθεσή μας είναι κακή θα την «φτιάξουμε» φορώντας το χρώμα θεραπείας που επιβάλλει η κατάσταση. Αν η διάθεση είναι ζωντανή, σκανταλιάρικη, το κόκκινο χρώμα είναι το κατάλληλο για να τη διατηρήσουμε. 

Ένα άλλο παράδειγμα: 

Αν το παιδί μας ξυπνήσει κάποιο πρωί και πάει σχολείο σε κατάσταση βαρεμάρας και λίγης ατονίας, συμπτωματικά έχει να γράψει και διαγώνισμα σε μάθημα που δεν είναι άριστος είναι σαφώς προτιμότερο να αποφύγουμε ένα χρώμα όπως το γκρί ή το σκούρο μπλε. Καλύτερα να του φορέσουμε ένα κίτρινο πουλόβερ. Ίσως έχει ελπίδες να ενεργοποιηθεί και να ξυπνήσει κάπως. 

Χρώματα και Τσάκρας

Θέλοντας να κάνουμε μια αναφορά στα τσάκρας, τα 7 ενεργειακά κέντρα του σώματος, σε σχέση με τα χρώματα που αντιστοιχούν στο καθένα, θα πούμε μόνο επιγραμματικά τα εξής : Η πορεία αφύπνισης των ενεργειακών κέντρων είναι ανοδική – εξελικτική, γι’ αυτό αρχίζουμε από το τσάκρα του κατώτερου σημείου του σώματος. Το 1ο τσάκρα από κάτω προς τα πάνω είναι το «Muladhara». Εδρεύει στη βάση της Σπονδυλικής Στήλης, ο αδένας του είναι τα επινεφρίδια και το χρώμα του είναι το κόκκινο. «Swadisthana» είναι το 2ο τσάκρα, εδρεύει στην κοιλιά κάτω από τον αφαλό κοντά στα γεννητικά όργανα. Εκφράζεται με τους γενετικούς αδένες και με το πορτοκαλί χρώμα. Κίτρινο είναι το 3ο, το «Manipura», το ηλιακό πλέγμα με ανάλογο αδένα το πάγκρεας. «Anahata» είναι το 4ο, η καρδιά με αδένα το θύμο και χρώμα το πράσινο. «Vishuddi» είναι το 5ο τσάκρα που εδρεύει στο λαιμό και αντιστοιχεί στο θυρεοειδή αδένα και στο μπλε χρώμα. Το 6ο τσάκρα το «Ajna», κάπου στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια είναι αντίστοιχο της υπόφυσης και το χρώμα του είναι το μπλε ίντιγκο. Τέλος το 7ο τσάκρα βρίσκεται στην κορυφή του κεφαλιού και ίσως λίγο πιο έξω από τον άνθρωπο, ονομάζεται «Sahasrara» και έχει χρώμα το μωβ. Αυτό το ανώτατο ενεργειακό κέντρο σχετίζεται με την επίφυση. 

Σε μια συνεδρία ρεφλεξολογίας όταν δουλεύουμε τα πόδια ενός πελάτη οφείλουμε να επιτρέπουμε τη θεραπευτική ενέργεια να ρέει διαμέσου του σώματος, στα χέρια μας και στον θεραπευόμενο. Η ενέργεια της γης ανεβαίνει στο σώμα μας διαμέσου των ποδιών μας. Η ενέργεια του σύμπαντος ρέει διαμέσου του 7ου τσάκρα και οι δύο αυτές ενέργειες συναντώνται στο κέντρο της καρδιάς όπου ενώνονται με αγάπη. Από την καρδιά αυτή η ενέργεια ρέει μέσα από τα μπράτσα μας, στα χέρια μας και στα δάκτυλα. 

Η Pauline Wills πιστεύει ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίας είναι πολύ σημαντικό αυτά τα ενεργειακά κέντρα, που συναντώνται στην σπονδυλική στήλη, να δουλεύονται παράλληλα. Σύμφωνα με τον ρεφλεξολογικό χάρτη κατά μήκος της καμάρας του ποδιού όπου βρίσκονται τα αντανακλαστικά σημεία της σπονδυλικής στήλης, είναι τα αντανακλαστικά των επτά κυρίως τσάκρας. Μπλοκαρίσματα σε αυτά τα ενεργειακά κέντρα, τα οποία εμφανίζονται σαν πόνος, μπορούν να προκαλέσουν δυσαρμονία στο σώμα. 

Δυσλειτουργίες των Τσάκρας 

1. Base chakra 

Στην φιλοσοφία της yoga, αυτή είναι η θέση της ‘kundalini ή της ‘shakti δύναμης. Είναι το σημείο ένωσης τριών ανεπαίσθητων φωτιών, της ηλιακής φωτιάς, της ηλεκτρικής φωτιάς και της φωτιάς που προέρχεται από τριβή. Αν και εφόσον η δύναμη ‘kundalini ξυπνήσει πρόωρα, μπορεί να κάψει τον προστατευτικό εθερικό ιστό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νευρική αστάθεια και μπορεί να προκαλέσει παραφροσύνη, 

2. Sacral chakra 

Αν αυτό το κέντρο δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί οι εκφράσεις της δυσλειτουργίας να εκδηλώνονται ως λαγνεί, θυμό, πάθος, υπερηφάνεια και επιθετικότητα. 

3. Solar plexus chakra 

Το κέντρο αυτό είναι πάρα πολύ ενεργό στον μέσο άνθρωπο. Είναι το κέντρο εκδήλωσης επιθυμιών και συναισθημάτων. Οι εκδηλώσεις αυτές πρέπει τελικά να εκφράζονται ως βλέψεις (φιλοδοξίες) και να εξυψώνονται στο κέντρο της καρδιάς. Δυσλειτουργία αυτού του τσάκρα οδηγεί σε νευρικότητα, συναισθηματική αστάθεια (ανασφάλεια), δερματολογικά ξεσπάσματα και παραισθήσεις. Επίσης, αν η ενέργεια από την καρδιά δεν εκφραστεί, υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί καρκίνος. 

4. Heart chakra 

Όταν το κέντρο αυτό αφυπνιστεί σωστά, οι ενέργειες από το ηλιακό πλέγμα πηγαίνουν με τον σωστό τρόπο στην καρδιά και εκφράζεται ως αγάπη και καλοσύνη. Όταν το κέντρο είναι εκτός ισορροπίας, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές προσβολές, έλκη, δυστυχισμένη συναισθηματική ζωή, φόβο, πικρία και άρνηση. 

5. Throat chakra 

Αυτό είναι το δημιουργικό κέντρο, ειδικά του προφορικού λόγου. Ανισορροπία μπορεί να δημιουργηθεί από ξαφνικό συναισθηματικό σοκ. Όταν το κέντρο δεν είναι σε ισορροπία, αυτό μπορεί να προκαλέσει άσθμα, υψοφοβία, αλλεργίες, αναιμία, κούραση, προβλήματα στην περίοδο-για τις γυναίκες-, πονόλαιμο και λαρυγγίτιδα. 

6. Brow chakra 

Αυτό το κέντρο εκφράζει τον ιδεαλισμό και την φαντασία. Όταν αφυπνιστεί πλήρως, μπορεί να δημιουργήσει ψυχοδυναμισμό. Ανισομερία οδηγεί σε ρινικά προβλήματα, καταρράκτη, υπνηλία, ψυχικό στρες, ημικρανία, αλλεργικό συνάχι, απαισιοδοξία και αυτολύπηση. 

7. Crown chakra 

Αυτό είναι το κέντρο της υψηλής συνείδησης. Αν αυτό το κέντρο ‘ανοιχτεί πρόωρα, με την χρήση ψυχοτρόπων ουσιών (ναρκωτικών), μπορεί να οδηγήσει σε επιληψία, κόμα και ψυχική απορύθμιση. 

Τα Χρώματα στη Θεραπεία 

KOKKINO

Ο Ronald Hunt στο βιβλίο του “The seven keys to colour Healing” ονομάζει το κόκκινο «Μέγα ενεργοποιητή», «πατέρα της ζωτικότητας». Είναι ένα καλό χρώμα για τη θεραπεία της αναιμίας και της έλλειψης σιδήρου. Σύμφωνα με την επίδρασή του στην αιμογλομπίνη, αυξάνει την ενέργεια, αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Είναι γι’ αυτό ένα καλό χρώμα για την παράλυση. Επειδή είναι ένα δυνατό διεγερτικό, το κόκκινο δεν χρησιμοποιείται σε θεραπεία ειδικά όταν υπάρχει άγχος ή συναισθηματικές διαταραχές. Η εξαίρεση σ’ αυτό είναι στο 1ο τσάκρα. Στη θεραπεία χρησιμοποιείται για να καθαρίσει τα μπλοκαρίσματα και να επαναφέρει αυτό το ενεργειακό κέντρο σε ισορροπία. Όταν χρησιμοποιείται από κοινού με το συμπληρωματικό του χρώμα το τυρκουάζ είναι ευεργετικό για τις μολύνσεις. Το κόκκινο αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος επιτρέποντας στο σώμα να τα βγάλει πέρα επαρκώς με τη μόλυνση ενώ παράλληλα το τυρκουάζ βοηθά να ελαττωθεί η φλεγμονή. Στη ρεφλεξολογία αυτά τα δύο χρώματα χρησιμοποιούνται στις ζώνες που έχουν σχέση με κάθε σημείο του σώματος όπου υπάρχει φλεγμονή. 

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ 

Το πορτοκαλί είναι το σύμβολο της ενέργειας. Σχετίζεται με τα γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα. Είναι συγγενές με τη γυναικεία ενέργεια, την ενέργεια της δημιουργίας. Είναι πιο απαλό από τη δυναμική, αρσενική ενέργεια του κόκκινου αλλά είναι συμπληρωματικό του. Γι’ αυτό αυτά τα δύο χρώματα πρέπει να δουλεύονται με ισορροπία και αρμονία. Είναι ένα καλό χρώμα για την κούραση και την εξουθένωση. Η πορτοκαλί ακτινοβολία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πέτρας στα νεφρά ή στη χοληδόχο κύστη. Συχνά αυτές οι πέτρες δημιουργούνται από τη δική μας πικρία και άρνηση απέναντι σε άλλους ανθρώπους ή απέναντι στη ζωή γενικότερα. Το πορτοκαλί λειτουργεί ευεγερτικά σε περιπτώσεις χρόνιας βρογχίτιδας και με τακτική θεραπεία μπορεί να καθαρίσει κάθε συγκέντρωση φλέγματος και το βήχα που το συνοδεύει. Έχει τέλος αντισπασμώδη (σπασμολυτική) δράση και θα ήταν καλό να χρησιμοποιείται για μυϊκούς σπασμούς και κράμπες.  

KITPINO 

Κυρίαρχο χρώμα του ηλιακού πλέγματος, το οποίο ελέγχει το πεπτικό σύστημα και βοηθά να καθαρίσει το σώμα διαμέσου της δράσης αποβολής στο συκώτι και στα έντερα. Οι κίτρινες ακτινοβολίες δυναμώνουν τα νεύρα. Ενεργοποιούν τα κινητήρια νεύρα στο φυσικό σώμα και μπορούν ακόμη και να παράγουν ενέργεια στους μυς. Είναι ένα χρώμα που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μερικής ή ολικής παράλυσης. Το κίτρινο βελτιώνει την υφή του δέρματος, καθαρίζει και θεραπεύει ουλές ή άλλες διαταραχές όπως το έκζεμα. Χρησιμοποιείται για ρευματικά ή αρθριτικά γιατί βοηθάει στη διάσπαση ιζημάτων ασβεστίου σχηματισμένων στις αρθρώσεις. Τέλος το κίτρινο είναι το χρώμα της αποσύνδεσης και αν χρησιμοποιηθεί υπερβολικά, το άτομο μπορεί να αποξενωθεί από τους ανθρώπους και το περιβάλλον. 

ΠΡΑΣΙΝΟ 

Το πράσινο έχει αντισηπτικές ιδιότητες που του επιτρέπουν να χρησιμοποιείται για μολύνσεις. Μπορεί να αποτοξινώνει το σώμα και να επαναφέρει τις αρνητικές και θετικές ενέργειες σε ισορροπία. Επίσης το πράσινο μπορεί να φέρει σε ισορροπία το σώμα, το νου και το πνεύμα. Όταν οι τρεις αυτές πτυχές του ατόμου έρχονται σε ισορροπία δημιουργείται ολοκλήρωση. Πειράματα του Dr. Kelly στην Αμερική έδειξαν ότι το πράσινο φως καταστρέφει τη δομή του εμβρυϊκού κυττάρου. Πρότεινε ότι ο καρκίνος ή κακοήθη κύτταρα είναι πολύ παρόμοια στη δομή με το εμβρυϊκό κύτταρο αλλά παρ’ ότι το εμβρυϊκό κύτταρο ακολουθεί ένα πρότυπο για να δημιουργείται ένα φυσικό σώμα όπου η ψυχή θα μπορέσει να ενσαρκωθεί, το καρκινικό κύτταρο δεν ακολουθεί τέτοιο δρόμο και συνεπώς δημιουργεί μη επιθυμητούς όγκους στο άτομο. Στο φως αυτής της γνώσης, το πράσινο και το συμπληρωματικό του πορφυρό χρησιμοποιείται για τη θεραπεία κακοηθών όγκων. Στη θεραπεία τέτοιων περιπτώσεων προτείνεται η συνεργασία με ιατρό. Για τους παραπάνω λόγους είναι αναμενόμενο ότι έγκυες γυναίκες δεν πρέπει να εκτίθενται στο πράσινο φως. Είναι το κυρίαρχο χρώμα του τσάκρα της καρδιάς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ορισμένες καρδιακές διαταραχές. Αν αυτές είναι συναισθηματικής προέλευσης αντ’ αυτού θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ροζ ή ανοιχτό μωβ. 

ΜΠΛΕ 

Καταστέλλει το μεταβολισμό, ξεκουράζει τους μύες και έχει καταπραϋντική επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Βραδύνει τους σφυγμούς και σε περιπτώσεις ασθενειών ή εξάντλησης, αυξάνεται η ανάγκη για το χρώμα αυτό. 

Αυτό το χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν προστασία. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία έντασης, φόβου, ταχυκαρδίας, αϋπνίας. Το μπλε μπορεί να ελαττώσει φλεγμονές και να εφαρμοστεί στα σχετικά αντανακλαστικά σημεία στα χέρια και στα πόδια. Είναι το κυρίαρχο χρώμα του τσάκρα του λαιμού και χρησιμοποιείται συχνά σε προβλήματα που εμφανίζονται σ’ αυτή την περιοχή όπως λαρυγγίτιδα, πονόλαιμος, αμυγδαλίτιδα και βρογχοκήλη. Όταν εφαρμόζεται με το συμπληρωματικό του χρώμα το πορτοκαλί φέρνει ψυχική ευφορία. 

ΜΩΒ (ΒΙΟΛΕΤΙ) 

Είναι πολύ ευεγερτικό χρώμα για ψυχολογικές διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια και η μανιοκατάθλιψη. Βοηθά στην ισχιαλγία, τις κρανιακές παθήσεις και όλες τις διαταραχές που σχετίζονται με το νευρικό σύστημα. 

TYPKOYAZ 

Το τυρκουάζ είναι το τελευταίο χρώμα που εμφανίζεται στο μπλε κομμάτι του φάσματος. Δεν σχετίζεται με κάποιο από τα επτά κύρια τσάκρα, αλλά με το τσάκρα του θύμου αδένα (ένα από το 21 δευτερεύοντα τσάκρα στο φυσικό σώμα) και σχετίζεται με το αμυντικό σύστημα και την ενεργοποίησή του. Είναι ένα καλό χρώμα για τα άτομα που υποφέρουν από HIV, ή όπου αλλού υπάρχει φλεγμονή. Είναι ευεγερτικό όταν χρησιμοποιείται με το συμπληρωματικό του το κόκκινο. Αν λοιπόν κάποιο άτομο υποφέρει και έχει μολυνθεί από βακτήρια και ιούς ή είναι στη φάση της ανάρρωσης, τα αντανακλαστικά σημεία της λέμφου θα πρέπει να δεχτούν τη θεραπεία αυτού του χρώματος. 

ΠΟΡΦΥΡΟ 

Χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου, μαζί με το συμπληρωματικό του χρώμα το πράσινο. 

Παθήσεις και Χρώματα 

Από τη συγγραφέα Betty Shine και το βιβλίο της “The little book of cosmic colour 

ΜΠΛΕ 

• ηρεμεί και κατεβάζει τον πυρετό 
• κατάθλιψη 
• αϋπνία 
• προβλήματα στο δέρμα 
• ηρεμεί τα νεύρα 
• ηρεμεί όλες τις παθήσεις του μυαλού (mind), του σώματος (body), και της ψυχής (spirit). 

KITPINO 

• αρθριτικά 
• περιορίζει τα τοξικά κατάλοιπα στο σώμα 
• τονώνει το νευρικό σύστημα 
• βοηθάει την πέψη 
• αρρώστια στο δέρμα 

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ 

• άσθμα 
• φόβος 
• κατάθλιψη και λήθαργος 
• μοναξιά 
• κράμπες και σπασμούς 
• φλεγμονή 
• πνευμονικές παθήσεις 

KOKKINO 

• προβλήματα κυκλοφορικού συστήματος 
• αναιμία 
• ρευματισμοί 
• φόβος 
• νευρικές προδιαθέσεις / τάσεις 

ΜΩΒ 

• νοητικές και νευρικές παθήσεις 
• νευραλγία 
• επιληψία 
• αϋπνία 
• ρευματισμοί 
• βοηθάει στη χαλάρωση 

ΠΡΑΣΙΝΟ 

• νευρικό σύστημα 
• πίεση του αίματος 
• καρδιά 
• παθήσεις του αίματος 
• θυμός και απογοήτευση 
• φόβος 

Ρεφλεξολογία και Χρωματοθεραπεία 

Η Pauline Wills στο βιβλίο της «The Reflexology and colour therapy Workbook» καταθέτει την προσωπική εμπειρία της ως ρεφλεξολόγος και χρωματοθεραπεύτρια. 

Ξεκινούσε με την κανονική συνεδρία ρεφλεξολογίας και κατόπιν έβαζε χρώμα στις ζώνες στις οποίες υπήρχε πόνος, στις περιοχές δηλαδή όπου υπήρχαν ενεργειακά μπλοκαρίσματα. Ανταμείφθηκε από τα αποτελέσματα, τα οποία ήταν εξαιρετικά. Χορηγούσε χρώμα στις ζώνες, συλλαμβάνοντας νοερά το απαραίτητο χρώμα και διοχετεύοντας το μέσω των χεριών της (δακτύλων της) στον θεραπευόμενο. Σκεπτόμενη τον τρόπο που άλλοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν χρώμα, κατάλαβε ότι υπάρχει μεγάλος συντελεστής δυσκολίας στη μέθοδο αυτή και γι’ αυτό τον λόγο κατασκεύασε μία συσκευή γνωστή ως ‘ κρυσταλικός φακός ρεφλεξολογίας’. Η συσκευή αυτή εκπέμπει φως και μέσω μίας σειράς ‘λεκιασμένων γυαλιών (χρωματολόγιο) εκπέμπονται τα διάφορα χρώματα. Ο κρύσταλος έχει εναποτεθεί μέσα σε ένα περίβλημα από χαλκό. Δουλεύοντας με την συσκευή αυτή έχει δει πολύ καλά αποτελέσματα όπως για παράδειγμα στην εμβοή, η οποία είναι δύσκολη ασθένεια, τα αποτελέσματα ήταν πολύ θετικά. Όπως ακριβώς η ρεφλεξολογία χρησιμοποιεί τεχνικές πίεσης στις παλάμες και στα πέλματα έτσι και το χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αυτές τις περιοχές για να εντείνει τα αποτελέσματα της ρεφλεξολογίας και για να διατηρήσει την υγεία και την αρμονία. 

Το σωστό χρώμα θα βοηθήσει ούτως ώστε να απελευθερωθεί το μπλοκάρισμα και θα επιτρέψει την ενέργεια να κυλήσει ελεύθερα ξανά. Άλλο πλεονέκτημα της χρησιμοποίησης χρωμάτων είναι ότι τα μπλοκαρίσματα μπορούν να απελευθερωθούν χωρίς πόνο, (ενεργειακά μπλοκαρίσματα μπορούν να προέρχονται από stress, κακή διατροφή, συναισθηματικά μπλοκαρίσματα, κακό τρόπο ζωής). 

Συνδυασμένη η χρωματοθεραπεία με τη ρεφλεξολογία είναι συχνά αποτελεσματική σε περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων, ειδικότερα σε περιπτώσεις όπου η συνήθης ρεφλεξολογία μπορεί να είναι επώδυνη. 

ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΕΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ, ΜΟΝΟ ΚΑΝΑΛΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΡΕΟΥΝ.