Συγγραφέας Έρευνας: Βασιλική Κύρκου, Ψυχολόγος, Ρεφλεξολόγος. Έτος 2002.
Η Παρουσίαση της Έρευνας έγινε στην 1η Ημερίδα Ρεφλεξολογίας το 2002 στο Πολιτιστικό Κέντρο Παλαιού Φαλήρου.
Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία αλλά και άρθρα σχετικά με την παχυσαρκία, τα οποία την εξετάζουν σαν ιατρικό φαινόμενο Βίνοντας συνήθως έμφαση στις αιτίες που συμβάλλουν στην εξέλιξη αυτής της ασθένειας. Άλλοι εξετάζουν τους ιατρικούς κινδύνους που μπορεί να προκαλέσει στον άνθρωπο η παχυσαρκία, αν είναι κληρονομική, άλλοι συστήνουν *αποτελεσματικές” δίαιτες, που υπόσχονται σημαντική απώλεια βάρους και σαν αποτέλεσμα ένα άτομο ευτυχισμένο απαλλαγμένο από τα περιττά βάρη. Ελάχιστοι προσεγγίζουν το πρόβλημα της παχυσαρκίας σαν ένα κοινωνικό φαινόμενο και εμφανίζονται συμπονετικοί απέναντι στους παχύσαρκους Που έχουν πέσει “θύματα ρατσισμού” των σημερινών αισθητικών κοινωνικών προτύπων, που προβάλλονται κυρίως από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η παχυσαρκία είναι ένα πολυδιάστατο κλινικό φαινόμενο στο οποίο παίζουν ρόλο γεννετικοί, ανατομικοί, ενδοκρινικοί, βιοχημικοί, και διατροφικοί λόγοι. Πέρα από τα άτομα με σοβαρά ενδοκρινικά ή άλλα ιατρικά προβλήματα, παχυσαρκία n δημιουργείται από την πολυφαγία.Η πολυφαγία έχει να κάνει με έναν πολύ σοβαρό λόγο που ελάχιστοι αναγνωρίζουν: Τον ψυχολογικό παράγοντα.
Είναι γεγονός ότι ελάχιστα άρθρα ή βιβλία εξετάζουν την ψυχαναγκαστική πολυφαγία σαν εθισμό με βαθιά ψυχολογικά αίτια.Πολύ σπάνια συναντιούνται ἐπιστημονικά έντυπα που να ασχολούνται με προβλήματα των τα χαρακτηριστικά ατόμων με Αντίθετα, επικρατεί τάση n και το ψυχολογικά ψυχαναγκαστική πολυφαγία. του va παρουσιάζεται n παχυσαρκία γενικά, τα άτομα να χαρακτηριζονται απλώς σαν παχύσαρκοι χωρίς να γίνεται λόγος για ψυχολογικά αίτια, για διαφορές μεταξύ του παχύσαρκου από ιατρικά αίτια και των άλλων.Επίσης ποτέ δεν γίνεται λόγος για τις διαφορές μεταξύ πολύῳαγων ανδρών για πολύφαγων γυναικών. Για την πλειονότητα των ειδικών επιστημόνων ο όρος ψυχαναγκαστική πολυφαγία δεν υπάρχει.Η ανορεξία και η βουλιμία αντίθετα χαρακτηρίζονται από όλους τους ειδικούς σαν διατροφικές διαταραχές ή ασθένειες, ενώ η ψυχαναγκαστική πολυφαγία αναφέρεται σχεδόν πάντα με τον γενικό όρο παχυσαρκία.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οδηγούν στην πολυφαγία -εκτός από τους ήδη γνωστούς, όπως το άγχος, ψυχολογική πίεση και συναισθηματικές διαταραχές; λόγοι όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, αίσθημα μοναξιάς, διαπροσωπικές σχέσεις και σχέσεις με γονείς ιδιαίτερα στα χρόνια ανάπτυξης της προσωπικότητας σπανιότατα αν κάθε ατόμου, OL οποίοι εξετάζονται όχι και καθόλου. Αντίθετα οι γυναίκες ιδιαίτερα βομβαρδίζονται με πληροφορίες για θαυματουργές δίαιτες, οι οποίες μιλούν μόνο για το πως γίνεται μια γυναίκα ευτυχισμένη όταν χάνει τα περιττά κιλά. Η κοινωνία πιστεύει ότι είναι ζήτημα “δύναμης και επιβολής το να χαθούν κιλά. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το να μη φάει μια γυναίκα με σύνδρομο πολυφαγίας είναι εξαιρετικά δύσκολο, από τη στιγμή που το φαγητό χρησιμοποιείται για να καλύψει τις συναισθηματικές της ανάγκες.
Ψυχαναγκαστική πολυφαγία είναι ο όρος που χρησιμοποιείται να τονώσει την ψυχολογική εξάρτηση (εθισμό) του ατόμου στο φαγητό. τροφή χρησιμοποιείται όχι yla H επιβίωση αλλά για κάλυψη συναισθηματικών κενών, είτε απόκρυψης άλλων. Το φαγητό ακόμα και γι αυτούς που δεν πάσχουν από αυτό το σύνδρομο χρησιμοποιείται για άμεση ανακούφιση συναισθημάτων.Το να τρώει κανείς θεωρείται μια αυτόματη, ασφαλής και μη κατακριτέα (δεν είναι αλκοόλ, ναρκωτικά) αντίδραση σε ότι τον απασχολεί.
Η ψυχογενής πολυφαγία είναι μια διατροφική διαταραχή που εμφανίζεται κυρίως στις γυναίκες. ένα χαρακτηριστικά αυτής της ασθένειας από τα κύρια είναι οι προβληματικές οικογενειακές σχέσεις. Συχνά το “οικογενειακό προφίλ” της πολυφαγικής συνίσταται από μια δεσποτική, απόμακρη ισχυρής προσωπικότητας, μητέρα και ένα πατέρα “απώντα” ή ανεπαρκή. Η πολυφαγία πολλές φορές ξεκινά από ένα πρόβλημα στην ταυτότητα του φύλου, που έχει να κάνει με μια παθολογία σε σχέση με την μητέρα. Δηλαδή όταν η ταύτιση μητέρας κόρης δεν λειτουργεί ικανοποιητικά, κόρη νιώθει αντιφατικά συναισθήματα μίσους και αγάπης, απόρριψης και αποδοχής από τη μητέρα. Η ακατάσχετη πολυφαγία είναι ένας τρόπος ικανοποίησης, που υποκαθιστά τη στοργή και την αγάπη που θα ήθελε να νιώσει πάσχουσα (από την μητέρα σε πρώτη φάση και n αργότερα από τον σύντροφο). Το φαγητό γι’αυτές τις γυναίκες είναι το κοντινότερο υποκατάστατο της μητρικής αγάπης. Τρώγοντας παρηγοριούνται όταν αισθάνονται παραμελημένες και προστατεύονται από συναισθήματα που φοβούνται.Το φαγητό τους δίνει ένα αίσθημα σιγουριάς και ασφάλειας, δρα σαν “ασπίδα” ενάντια σε κάθε κακό (ιδιαίτερα για γυναίκες που προέρχονται από οικογένειες με ιστορικό αλκοολισμού και σεξουαλικής κακοποίησης). Επίσης το φαγητό, τους επιτρέπει vα επαναστατήσουν απέναντι στην τελειότητα, να “εκδικηθούν” τους γονείς (ιδιαίτερα την μητέρα) με “ήρεμο τρόπο” (δεν εκφράζουν σχεδόν ποτέ το θυμό τους). Είναι φανερό ότι δισλειτουργικές οικογενειακές σχέσεις θα οδηγήσουν αργότερα σε προβληματικές ερωτικές, συντροφικές σχέσεις. Οι γυναίκες που υποφέρουν από την εν λόγω διαταραχή δεν μπορούν να νιώσουν γυναίκες και προσπαθούν μέσω του πάχους να σβήσουν από το σώμα τους τα στοιχεία του φύλου όπως είναι οι καμπύλες. Έτσι αποφεύγουν τον κίνδυνο της σεξουαλικής ζωής, που αποτελεί πραγματικό κίνδυνο όταν μια γυναίκα δεν μπορεί να νιώσει γυναίκα. Η ψυχαναγκαστική πολυφαγία είναι μια ασθένεια που φορτώνει τις γυναίκες με πολλά ψυχολογικά προβλήματα. Οι ζωές τους γίνονται φαύλοι κύκλοι που τις οδηγούν σε μεγαλύτερη συγκινησιακή διαταραχή, μόνωση και κατάθλιψη με το φαγητό να είναι η πηγή της μοναδικής χαράς, αγάπης αλλά και μίσους ταυτόχρονα (παχαίνουν, νιώθουν ἀσχημα και σαν συνέπεια χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και για να αισθανθούν καλύτερα κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα δηλαδή τρώνε! Κι ο κύκλος συνεχίζει).
Το ερώτημα που δημιουργείται ὅσον ἀφορά τις ερωτικές σχέσεις αυτών των γυναικών είναι το ακόλουθο: Είναι ο φόβου σεξουαλικότητα τους, της γυναικείας τους ταυτότητας που τις οδηγεί στην ακατάσχετη πολυφαγία ή τα αποτελέσματα της πολυφαγίας, η παχυσαρκία, που τις οδηγεί σε φτωχές ή προβληματικές ερωτικές, συντροφικές σχέσεις.
H απάντηση είναι δύσκολο να δοθεί: ο φόβος σεξουαλικότητας οδηγεί σε πολυφαγία και η πολυφαγία-πάχος επηρεάζει την υπάρχουσα σχέση. Για παράδειγμα μια γυναίκα ίσως τρώει υπερβολικά όταν δεν έχει ερωτική σχέση γιατί αισθάνεται μόνη και απομονωμένη, σε αντίθεση με μια άλλη που έχει ερωτική σχέση τη οποία δεν την ικανοποιεί (με σκέψεις τύπου “δεν μου αξίζει κάτι καλύτερο”, *είμαι χάλια, χοντρή” κ.τ.λ) κι έτσι στρέφεται για παρηγοριά στο φαγητό (που της είναι πιστό, δεν την απορρίπτει και την ικανοποιεί άμεσα). Αυτός ο φαύλος κύκλος κάνει την γυναίκα να αισθάνεται ανίκανη και πιο μόνη από ποτέ είτε έχει σχέση είτε όχι.
Για τις πάσχουσες γυναίκες το φαγητό λειτουργεί σαν φίλος και εραστής γιατί αισθάνονται πολύ μόνες, “γεμίζει το κενό που αισθάνονται” από την έλλειψη ουσιαστικής επαφής και της αγάπης αρχικά των γονιών (ιδιαίτερα της μητέρας) κι αργότερα του συντρόφου. Το φαγητό βοηθάει αυτές γυναίκες vα αντιμετωπίσουν τα αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και έλλειψης εμπιστοσύνης στον εαυτό τους. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση *ανικανότητα” “όμορφες” τους σύμφωνα vα με που νιώθουν μεγαλώνει από κάνουν τις δίαιτα και υπάρχουσες vα την γίνουν κοινωνικές απαιτήσεις. Το φαγητό είναι πάντα παρών να ικανοποιήσει τις ανάγκες για επαφή, παρηγοριά και γαλούχηση. Όσο προσπαθούν να συνδεθούν και να γαλουχηθούν με το φαγητό λαχταρούν να τρώνε όλο και πιο πολύ γιατί αυτή η “σχέση” δεν είναι υγιής και σαν αποτέλεσμα αισθάνονται μεγαλώνει.
Η ψυχαναγκαστική πολυφαγία είναι μια ψυχογενής ασθένεια και όπως όλες οι παθήσεις έχει διεισδυτικά, σχεδόν μόνιμα αποτελέσματα. Η εθισμένη στο φαγητό γυναίκα υποφέρει ψυχολογικά, σωματικά, κοινωνικά και συναισθηματικά. Οι γυναίκες με ψυχαναγκαστική πολυφαγία ντρέπονται να το παραδεχτούν στον εαυτό τους και τους άλλους. Από στιγμή που θα αναγνωρίσουν ότι έχουν πρόβλημα, τα πράγματα γίνονται ευκολότερα. Η διατροφική αυτή διαταραχή μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπεία (ατομική και ομαδική) η οποία διαρκεί χρόνια.Η ψυχοθεραπεία γίνεται πιο αποτελεσματική αν συνδυαστεί με μια ιατρική αγωγή από ειδικό διατροφολόγο. Δυστυχώς δεν υπάρχουν μαγικές ή εύκολες λύσεις για την πολυφαγία. Η πάσχουσα πρέπει να καταλάβει καλύτερα τον εαυτό της και τις βαθύτερες αιτίες που κρύβονται πίσω απο την επιθυμία της για φαγητό. Μόνο όταν κατανοήσει την δύναμη της και αντιληφθεί το ποια είναι παραγματικά θα ανακτήσει την αυτοπεποίθηση της και θα έχει μια πιο ποιοτική ζωή.
ΟΡΙΣΜΟΣ: Λαχτάρα και ουσίας όπως είναι το φαγητό, το οινόπνευμα, η νικοτίνη ή τα ναρκωτικά.Το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει αυτή την ανάγκη.
Συναισθηματική εικόνα: Τάση φυγής από υπερβολική δυσαρέσκεια με τον εαυτό.
Αυτό το τμήμα της Έρευνας αφορά τους επαγγελματίες Ρεφλεξολόγους. Περισσότερα για τα προγράμματα του Κέντρου μπορείτε να βρείτε εδώ.
Το σημαντικότερο είναι να συμβουλεύσεται το άτομο να:
ΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΩΡΑ | ΤΙ ΕΦΑΓΑ | ΠΕΙΝΑΓΑ ΠΡΙΝ ΦΑΩ; | ΜΕ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ; | ΤΙ ΑΙΣΘΑΝΟΜΟΥΝ ΠΡΙΝ ΦΑΩ; |
Μπορείτε να δώσετε τις ακόλουθες συμβουλές:
Η γοητεία της χοντρής γάμπας
της ελεφάντινης ευρωστίας
που ξεχειλίζει από λίπος!
Ω θεικό μεγαλείο,
μπούτι βουτηγμένο στο ζελέ!
… Ζήτω οι παχύσαρκες οπαδοί
της μηδέν προσπάθειας,
που αφήνουν τη μισητή
την κούραση για τα γαιδούρια
και τρώνε όλα όσα τον κώλο μεγαλώνουν.
-Από την ωδή στην Κυτταρίτιδα, του Ενρίκε Σέρνα
Υπεύθυνος Καθηγητής: Ευφροσύνη Μάρδα, ρεφλεξολόγος.